گزارش کار آزمایشگاه زیست شناسی(دوم متوسطه)

[Sina]

سال دوم متوسطه : زيست شناسي وآزمايشگاه 1



آزمايش شماره 1 : شناسايي آنزيم آميلازدرباكتري هاي موجوددرخاك باغچه



موادووسايل لازم : آگار- نشاسته- پتري ديش- سواب- چراغ بنزن- انكوباتور- آب مقطر- محلول يددار

روش كار : يك گرم خاك خشك باغچه رادر20- 15 ميلي ليترآب مقطراستريل ريخته ومخلوط مي كنيم.سواب رابه مخلوط حامل آغشته وبصورت زيگزاگ روي محيط كشت داخل پتري ديش به آرامي مي كشيم،محيط كشت راداخل انكوباتورقرارداده،دماي محفظه راروي 30 درجه سانتيگرادتنظيم مي كنيم.مدت2 تا3 روزمحيط كشت رادراين شرايط نگهداري كرد.سپس آنرادرآورده ومقداري محلول يدداربه محيط كشت اضافه مي كنيم،آنچه مشاهده مي كنيدراشرح دهيد.

سؤال 1 : چرامناطقي كه باسواب بصورت زيگزاگ كشيده شده است فاقدرنگ مي باشد؟

سؤال 2 : نقش نشاسته وآگاردراين آزمايش چيست؟



آزمايش شماره 2 : آشنايي باميكروسكوپ وطرزكارآن



روش كار : مطابق فعاليت 1-3 ص32 كتاب

رعايت نكات زيرضروري مي باشد:

1- استفاده ازكمترين درشتنمايي درابتدابراي مشاهده نمونه

2- استفاده ازپيچ ماكروبراي تنظيمات اوليه

3- تنظيم ميزان نورباتوجه به نمونه وبزرگنمايي استفاده شده(استفاده ازنوركم براي نمونه بي رنگ وشفاف مثل اپيدرم و همچنين دربزرگنمايي 4x)

4- توجه به كاهش ميدان ديدوافزايش قدرت تفكيك درهنگام استفاده ازبزرگنمايي هاي بيشتر



آزمايش 1-2 : مطالعه عمق ميدان ديد



موادووسايل لازم : لام- لامل- آب- پنبه هيدروفيل- دونخ رنگين

روش كار : دونخ رنگين رابصورت متقاطع روي لام قراردهيد- يك قطره آب به آن اضافه كنيد- لامل رابدقت روي نمونه قراردهيد- لام راطوري براي ديدبابزرگنمايي كم قراردهيدكه محل تقاطع دونخ درمركزقرارگيرد.

سؤال 1 :آيا مي توانيدهردونخ رابابزرگنمايي كم همزمان بوضوح ديد؟

سؤال 2 :آيا مي توانيدهردونخ رابابزرگنمايي زيادهمزمان بوضوح ديد؟چرا؟



آزمايش 2-2 : پيداكردن عمق مناسب

وسايل لازم : لام- لامل- قطره چكان- آب استخر- موي سر

روش كار : يك قطره آب استخررابا قطره چكان روي لام قراردهيد- يك تارموي خودرادراين قطره آب روي لام بگذاريد- لام رابه آرامي روي نمونه بخوابانيد- اسلايدرازيرميكروسكوپ قرارداده وابتداتارمورابررسي كنيد.سپس اسلايد رابه كمك پيچ ماكرو وميكروبه جلوياعقب بردتا موجودات ريزآب استخرراببينيد.

سؤال : آياازپيچهاي ميزان براي ديدن جانداران ريزبعدازمشاهده تارمواستفاده مي كنيد؟چرا؟

 

[Sina]

آزمايش شماره 3 : مشاهده بافت ماهيچه اي مخطط درقورباغه



موادووسايل لازم : اسيداستيك 1%- اسكالپل- هماتوكسيلين- لام- لامل- ميكروسكوپ

روش كار : ازماهيچه ران ياساق قورباغه قطعه كوچكي ازماهيچه مخطط(مثلاً5/0ميليمتردر2ميليمتر)جداكرده وآن رادروسط قطره اي اسيداستيك 1%برروي لام قراردهيد.آنگاه اين قطعه راتوسط نوك سوزن ظريف كاملاًريش ريش كرده وبا لاملي بپوشانيدودرزيرميكروسكوپ مطالعه نماييد.درصورت عدم مشاهده هسته هاي بيضي شكل ودرازتارها باافزودن يك قطره هماتوكسيلين درزيرلامل پس از5تا10دقيقه هسته ها به تدريج ظاهرمي گردندخطوط تاريك وروشن رابا عدسي شيئي40يا100مي توان مشاهده كرد.درهرتارماهيچه اي تعدادزيادي هسته درازقابل تشخيص اند.كناره هاي نمونه جاي مناسبتري براي مشاهده خطوط تاريك وروشن دريك تارمي باشند.

سؤال : خطوط تاريك وروشن درماهيچه مخطط بيانگرچيست؟

٭اين آزمايش توسط نمونه هاي آماده موجوددرآزمايشگاه نيزقابل انجام مي باشد.



آزمايش شماره 4 : مشاهده تك سلوليهاي آب راكد(مشاهده پارامسي وتشخيص واكوئل هاي ضرباندار)



موادووسايل لازم : ظرف شيشه اي دهان گشاد- آب راكد- مقداري گندم ياجو- مقداري يونجه يابرگ درخت- يك ورق كاغذ- دماسنج- قطره چكان- لام ولامل- ميكروسكوپ

روش كار : دريك ظرف شيشه اي دهان گشادباظرفيت حدوديك ليترمقداري آب راكد(آب باران- استخرياچشمه)

مي ريزيم وبه آن مقداري دانه غلات ازقبيل گندم ياجواضافه مي كنيم.آنگاه مقداري يونجه ياشبدرخشك يابرگ درخت به سطح مايع مي افزاييم.سپس ظرف راباكاغذشفاف پوشانده وسوراخي براي تماس باهوادروسط آن بازمي كنيم.ظرف رابه مدت 7تا12 روز در اتاقي بادماي 18تا22درجه سانتيگرادقرارمي دهيم تامژه داران موجود در آب راكد به سرعت تكثيريابند،بعدازمدت مقررازسطح محيط كشت باقطره چكان وازمجاورت خرده هاي گياهي قطره اي برداشت مي كنيم وروي لام قرارمي دهيم.وبدون گذاشتن لامل آنرازيرميكروسكوپ نوري بابزرگنمايي كم مطالعه مي نماييم.دراين حالت مي توان حركت مژه داران رادرمايع مشاهده كرد.براي مشاهده حركت مژه ها وواكوئل هاي ضربانداربايستي لاملي روي قطره قراردادوبه كمك كاغذخشك كن محلول اضافي راازكناره لامل جذب نمودتابه تدريج ازسرعت حركت تك ياختگان كاسته شود.بايدمقداركمي آب بين لام ولامل باقي بماندتا كاملاًبه هم نچسبد.

٭محلول يديدوره يالوگول،پارامسي رامي كشدوضمايم سيتوپلاسمي وهسته آنهارابه رنگ قهوه اي وهيالوپلاسم ومژه ها رابه رنگ زرددرمي آورد.

سؤال : درمحيط كشت چگونه مي توان پارامسي راازسايرمژه داران تشخيص داد؟



آزمايش شماره 5 : مشاهده سلولهاي نگهبان روزنه به همراه ياخته هاي اپيدرمي



موادووسايل لازم : برگ تره- لام- لامل- تيغ- پنس- يديدوره(لوگل)

روش كار: يك برگ تره راانتخاب كنيدباتيغ درهردوسطح برگ برش ايجادكنيدبشره برگ رابوسيله پنس ازهردوسطح برگ جداكنيددوبشره رادريك قطره يديدوره روي لام بگسترانيد.محل بشره سطح فوقاني وزيرين رابه خاطربسپاريد.لامل رابه آرامي روي نمونه قراروآنهارازيرميكروسكوپ مشاهده نماييد.

سؤال 1 : بشره ازچندنوع ياخته تشكيل شده است؟

سؤال 2 : چه تفاوتي بين دونوع ياخته وجوددارد؟

سؤال 3 : آيابين ياخته هاي بشره اي فضاي بين ياخته اي وجود دارد؟



آزمايش شماره 6 : مشاهده برش عرضي ساقه تك لپه ودولپه



وسايل لازم : اسلايدآماده ازيك گياه تك لپه مثل ذرت ويك گياه دولپه مثل چغندرقند

روش كار : نمونه هاي مورد نظر را زير ميكروسكوپ قرارداد. قسمتهاي مختلف شامل اپيدرم،پارانشيم،آوندها را مطالعه و مقايسه مي نماييم.

سؤال : چه تفاوتهايي بين ساقه تك لپه ودولپه وجوددارد؟

 

[Sina]

آزمايش شماره 7 : مشاهده برش عرضي ريشه درگياهان تك لپه ودولپه

وسايل لازم :کوپهای آماده ازريشه

روش كار : بامطالعه نمونه ها زيرميكروسكوپ ورسم اجزاءمختلف موجوددرآن شامل پوست،استوانه مركزي،آندودرم، پريسيكل وغيره ومقايسه بين گياه تك لپه ودولپه

سؤال : تفاوتهاي مشاهده شده بين ساختارريشه تك لپه ودولپه راذكركنيد؟



آزمايش شماره 8 : تهيه گسترش خوني وتشخيص انواع گلبولها

موادووسايل لازم : لام- لامل- لانست- الكل- پنبه بهداشتي- گيمسا

روش كار : نوك انگشت سبابه راضدعفوني كرده وسپس توسط لانست جراحتي درآن ايجادمي كنيم ويك قطره خون برروي لام ريخته ويك لام ديگربرداشته وبه جلوقطره وبازاويه 45درجه اتصال مي دهيم لام رابه آهستگي حركت داده تا يك لايه نازك ويكنواخت روي لام ايجادگردد.سپس لام رامدتي كنارگذاشته تاسطح آن خشك شود.بعدازاين عمل جهت تثبيت نمونه مقداري الكل راروي لام ريخته ومدت15ثانيه روي آن نگه داشته وسپس نمونه راشستشومي دهيم. جهت رنگ آميزي هسته سلولهاازگيمسااستفاده مي كنيم.بعدازگذشت 25-20دقيقه مجدداًنمونه راشسته وخشك مي كنيم لام رازيرميكروسكوپ نوري قرارداده وموردمطالعه مي دهيم.شكلي ازنمونه مشاهده شده رسم مي كنيم.

سؤال 1 : چه تفاوتي ازلحاظ رنگ پذيري درسلولها مشاهده شد؟

سؤال 2 : كدام نوع ازگلبولهاي سفيددرنمونه فراوانترمي باشد؟به چه شكلي ديده مي شود؟



آزمايش شماره 9 : مطالعه ميكروباديها درگلبول سفيدخون انسان



موادووسايل لازم : لام- لامل- الكل- فرمل- لانست- پنبه ومحلول پراكسيداز- گيمسا

روش كار : مطابق آزمايش شماره 8 گسترش خوني تهيه وبراي تثبيت آن ازمحلولي شامل10%فرمالين و90%الكل استفاده

مي كنيم(ثابت كننده اختصاص ميكروبادي) مدت10-9ثانيه سپس نمونه راشستشوداده.البته بطورغيرمستقيم آب راروي دست ريخته وبعدروي لام جاري شود5-1دقيقه وقت لازم است.

درمرحله بعدازمحلول پراكسيداز(بنزيدين2/0گرم- الكل6سي سي- آب مقطر40سي سي- آب اكسيژنه02/0سي سي استفاده مي كنيم.آب اكسيژنه واردسلول شده ودرداخل سيتوپلاسم روي ميكروبادي قرارمي گيرد.آنزيم كاتالارآب اكسيژنه را اكسيد كرده وبا بنزيدين رنگ قهوه اي حاصل مي شودكه پررنگ است. وجود دانه هاي قهوه اي داخل سيتوپلاسم نشانگروجود ميكروبادي مي باشد.زمان لازم براي اينكار10دقيقه مي باشدمطابق معمول شستشومي دهيم جهت رنگ آميزي هسته سلول ازگيمسا استفاده مي كنيم(زمان لازم 25-20دقيقه)مجدداًشستشومي دهيم وخشك مي كنيم.دراين گسترش علاوه برميكروبادي گلبولهاي قرمزكه فاقد هسته مي باشد مشاهده مي شود.گلبولهاي سفيد دو نوعند:1- تك هسته اي 2- چندهسته اي .شكلي ازنمونه رسم كرده ونامگذاري كنيد.

سؤال : بزرگترين سلول خوني مشاهده شده درنمونه چه نام دارد؟ازلحاظ ميكروبادي چه وضعيتي دراين نمونه مشاهده مي شود؟



آزمايش شماره 10 : مطالعه ساختاردانه هاي نشاسته درپارانشيم ذخيره اي سيب زميني

مواد و وسايل لازم : يك عددسيب زميني- لام- لامل- آبفشان- آب مقطر- تيغ- لوگول

روش كار : كمي ازبخش خوراكي غده سيب زميني راتراشيده.سپس آنرادريك قطره آب روي لام قراردهيدولامل رابه آرامي روي آن بگذاريدلام تهيه شده راابتدابابزرگنمايي ضعيف وسپس قوي مطالعه كنيد.شكلي ازنمونه رسم كنيد.

سؤال 1 : دانه هايي كه مشاهده مي كنيدچه شكلي دارد؟ناف درچه بخشي ازدانه ديده مي شود؟

حال يك قطره محلول لوگول به لبه لام اضافه كنيدوباتماس دستمال كاغذي به لبه مقابل لامل محلول لوگول رااززيرلامل بكشيد.

سؤال 2 : دانه هاي نشاسته به چه رنگي ديده مي شود؟اين رنگ به چه علت ايجادمي شود؟

 

[Sina]

آزمايش شماره 11 : مشاهده كروموپلاست درميوه گوجه فرنگي



مواد و وسايل لازم : گوجه فرنگي- لام- لامل- آب يامحلول نمكي 7%روي لام قراردهيدوآنرابالامل بپوشانيدلام تهيه شده را ابتدا با بزرگنمايي ضعيف وسپس قوي مطالعه كنيد.شكل ازآنچه مشاهده مي كنيدرسم نماييد.

سؤال : كروموپلاست رابه چه شكل وچه رنگ مي بينيد؟



آزمايش شماره 12 : مشاهده كلانشيم دردمبرگ كرفس وكدو

مواد و وسايل لازم : دمبرگ كرفس ياكدو- لام ولامل- تيغ- آبفشان- آب ژاول- اسيداستيك رقيق- كارمن زاجي

روش كار : برش عرضي ازنمونه تهيه كرده آنها رادرشيشه ساعت محتوي آب قرارداده سپس به مدت 10تا15دقيقه درآب ژاول قرارداده برشها راپس ازشستشو باآب مقطربه مدت يك دقيقه درآب حاوي اسيداستيك بگذاريدپس ازشستشوباآب مقطرآنهارابه مدت 10تا15دقيقه دركارمن زاجي قراردهيد.برشها راشستشوداده وآنهارادريك قطره آب مقطرروي لام بگذاريد.نمونه رازيرميكروسكوپ مطالعه كنيد.

سؤال 1 : بافت كلانشيم درچه بخشي ازساقه مشاهده مي شود؟اين بافت به چه رنگي ديده مي شود؟

سؤال 2 : يافته هاي كلانشيم به چه شكلي ديده مي شوند؟



آزمايش شماره 13 : مشاهده بافت اسكلروئيددرميوه گلابي



موادووسايل لازم : گلابي- لام ولامل- - تيغ- آبفشان- آب ژاول- اسيداستيك رقيق- سبزيد

روش كار : برشهايي ازفرابرگلابي تهيه كنيد.آنهارادردوشيشه ساعت محتوي آب مقطربريزيدسپس برشهارابه مدت10تا15دقيقه درآب ژاول قراردهيدآنهاراپس ازشستشوباآب مقطر به مدت يك دقيقه درآب حاوي اسيداستيك بگذاريدپس ازشستشودادن برشها باآب مقطرآنهارابه مدت 30تا60ثانيه درسبزيدقراردهيدوآنراباميكروسكوپ موردمطالعه قراردهيد.

سؤال 1 : ياخته هاي اسكلريدگلابي به چه شكلي ديده مي شوند؟

سؤال 2 : ياخته هاي اسكلريدي وفيبري راچگونه ازهم تشخيص مي دهيم؟



آزمايش شماره 14 : مشاهده بافت غضروفي درقورباغه

مواد و وسايل لازم : قورباغه- لام ولامل- اسكالپل- قرمزخنثي-ميكروسكوپ نوري- سرم فيزيولوژيك

روش كار : به كمك يك تيغ كاملاً تيزلايه نازكي ازغضروف نوك استخوان جناغ سينه قورباغه رابرداشته ودريك قطره فيزيولوژيك روي لام قراردهيد.سپس آنرابالامل بپوشانيدودرزيرميكروسكوپ مشاهده كنيد.يكبارديگراين آزمايش را تكراركنيدولي بجاي سرم فيزيولوژيك ازيك قطره محلول رنگي قرمزخنثي استفاده كنيد.

٭ياخته هاي غضروفي مدورياكمي بيضي شكل اندودرماده اي زمينه اي بنام كوندرين مشاهده مي شوند.اطراف يافته ها راغلافي غضروفي بنام كپسول احاطه كرده است.

سؤال : دربرخي ازكپسول ها دوياخته غضروفي ديده مي شوند،علت چيست؟

٭معمولاًدرنمونه هاي برش گيري شده قسمت مياني نمونه ضخيمتر از اطراف آن است.بنابراين دركنارنمونه ها برشهاي نازك ومطلوبتري براي مطالعه مي توان يافت.



آزمايش شماره 15 : تشريح قلب گوسفند

مواد و وسايل لازم : قلب سالم گوسفند- تشتك تشريح- وسايل تشريح

روش كار :

بررسي شكل خارجي قلب

الف) تشخيص سطح شكمي قلب : سطح شكمي داراي مشخصات زيرمي باشد؛

1- شياربين دوبطن دروسط قاعده به طرف رأس ومتمايل به طرف چپ شخص تشريح كننده است.درداخل اين شياريك سرخرگ وسياهرگ كورنرهستندوجوددارند.

2- دراين سطح سرخرگ شش درجلوسرخرگ آئورت واقع شده است.

3- دربالاي قلب وطرفين آن دوبرجستگي قرمزرنگ وجوداردكه به دهليزها وابسته بوده واوريكول يا گوشك ناميده مي شوندگوشك چپ درسطح جلويي قلب نمايانتراست.

4- سرخرگ آئورت وشش قلب دراين سطح قراردارند.

ب)تشريح قلب(سمت راست)

قلب رابه طريقي كه سطح شكمي آن به طرف بالا باشددرداخل تشتك قراردهيد.سوندشيارداري رادرسرخرگ شش واردكرده وآنرا تا انتهاي بطن راست فرومي بريم.به كمك قيجي سرخرگ شش را تا ابتداي شياربين بطني مي بريم سپس دنباله برش رادرسمت راست شياربين بطني تا انتهاي بطن راست ادامه مي دهيم دراين حال بطن راست بازشده است كه قسمتهاي زيردرآن تشخيص داده مي شوند.

1- دريچه سيني : كه درابتداي سرخرگ ششي واقع شده و3قسمتي است.

2- سوراخ دهليزي بطني كه بطن راست رابه دهليزراست متصل مي كندودريچه سه لختي دراين محل قرارگرفته است.

طنابهاي وتري هرقسمت رابه برجستگيهاي نوع اول متصل مي كند.

3- برجستگي هاي ماهيچه اي موجود دركف بطني كه از3نوع مختلف است.

الف)برجستگي هايي كه ازيك سوبه كف بطني چسبيده وازسوي ديگرآزادند(پايكهاي قلبي نوع اول)

ب)برجستگيهايي كه دوسرآنهابه كف بطني چسبيده وقسمت مياني آنها آزاد است يك يادوعدد از اين برجستگيها بزرگ شده وديواره دو بطن را مانند پل به يكديگرمتصل مي كند(پايكهاي نوع دوم)

ج)برجستگي هايي كه تمام قسمتهاي آن به كف بطن چسبيده اند(پايكهاي نوع سوم)

براي تشريح دهليزراست بدين طريق عمل مي كنيم :

سوندشياردارراازوسط دريچه سه لختي به گونه اي عبورمي دهيم كه به دهليزراست واردشودوازبزرگ سياهرگ خارج گردد.به كمك قيچي مسيربالاراطوري چيده كه حتي المقدورنزديك به قلب چپ باشد.دردهليززاست قسمتهاي زيرقابل مشاهده اند:ديواره نازك دهليز،گوشك راست،بزرگ سياهرگ زيرين،بزرگ سياهرگ زبرين وسينوس كورونر

شكلي ازقلب تشريح شده رسم كنيد.

ج)تشريح قلب(سمت چپ)