کاربرد هورمون هاي گياهي .....

[روشنک m]

​

هورمون به موادي اطلاق ميشود که به مقدار بسيار ناچيز در يک اندام معين از گياه بوجود مي*آيد و در اندام*هاي ديگر استفاده ميشود. با اين تعريف شايد تصور شود که هورمون*ها صرفاً جزء مواد کاملاً درون ساز گياه هستند، اما همواره اينطور نيست زيرا هورمون*ها هم در داخل اندام*هاي گياهي و هم به شکل سينتتيک و شيميايي در خارج ساخته مي*شوند و روي گياه القا مي*شوند. بنابراين علي رغم اينکه يک تفاوت ناچيز بين اين دو نحوه ساخت هورمون موجود است بيشترين تفاوت مربوط به اصطلاح انگليسي است.
در فارسي هم موادي که بصورت طبيعي در گياه ساخته ميشوند و هم موادي که به صورت مصنوعي از خارج به گياه القا مي*شوند را تحت عنوان هورمون مي*شناسند، اما در اصطلاح انگليسي موادي را که بصورت طبيعي (در داخل گياه) ساخته مي*شوندPlant Hormone و موادي که بطور مصنوعي (در خارج از گياه)*ساخته مي*شوند را تحت عنوانPlant Growth Regulators يعني تنظيم کننده*هاي رشد گياهي مي*شناسند.
در تقسيم بندي*هاي خيلي قديمي*تر هورمون*ها بر حسب نوع قابليت يا کاري كه به عهده دارند، به پنج دسته تقسيم مي*شوند.

هورمون*ها
1- اكسين*ها Auxines
2- ژيبرلين*ها Giberellines
3- سيتوكينين*ها Cytokinines
4- بازدارنده*هاي رشد Inhibitors
5- اتيلن Ethylene

اکسين*ها Auxines
عوامل موثر بر عملكرد هورمون*ها در روي گياهان زينتي
غلظت Dosageهورمون مصرفي؛​

سن فيزيولوژيكي گياه
اکسين*ها جزء اولين گروه هورمون*هاي كشف شده هستند كه وظايفي همچون تسريع در ريشه*زايي گياهان و ريزش گل*هاي اضافي درختان ميوه را بر عهده دارند. مهم*ترين عاملي که روي عملکرد اکسين*ها تأثير گذار بوده مقدار مصرف اکسين و يا غلظت هورمون مصرفي است. گاهي اوقات يک اکسين معين عامل رشد و تقسيم سلولي است. اما اگر همين ماده را در غلظت Dosage خيلي زياد بکار بريم، باعث مرگ و از بين رفتن گياه مي*شود. بنابراين در مصرف هورمون*ها مخصوصاً اکسين*ها غلظت مصرف اهميت زيادي دارد. عامل ديگري که در روي عملکرد و يا وظيفه خاص اکسين اثر گذار است سن فيزيولوژيکي گياه مورد استفاده است. بسته به اينکه گياهان در چه مقطع سني قرار گرفته*اند غلظت مصرفي اکسين و زمان القا آن به سن متغير است و نتايج متفاوتي دارد. ​

اما بطور کلي مهمترين وظايفي را که براي اکسين ها ​

ميشناسيم عبارتند از :
تسريع در ريشه زايي گياهان سخت ريشه*زا 3000 ppm - 8000 ppm- مخصوصاً در سطوح بزرگ و واحدهاي توليدي بزرگ که سرعت ريشه*دار شدن گياه و زمان آن اهميت دارد، مصرف و کاربرد اکسين*ها داراي جايگاه ويژه*اي است؛
عامل تُنُك کننده در محصولات سال*آور- به اين طريق باعث ريزش گل*هاي اضافي درختان مي*شود. مثلاً در درخت سيب حالت سال*آوري وجود دارد. بدين صورت که در بعضي از سال*ها ميوه زياد توليد مي*كند و در سال ديگر محصول بسيار ناچيزي دارد. کاربرد اکسين*ها باعث مي*شود که در سال*هاي پر محصول تعداد گل*هاي قابل تبديل به ميوه کم شود و در نتيجه عملکرد گياه در سال*هاي مختلف به شکل متعادلي نگه داشته شود ......​