برای مشاهده لینک نیاز به ثبت نام دارید؛ برای ثبت نام کلیک کنید
گونه های آزولا:
در جنس آزولا چند گونه وجود دارد که بهترین انها عبارت اند از :
۱) آزولا کارولیانا A.caroliana مرکز اولیه آن مناطق غربی آمریکای شمالی،امریکای جنوبی، و امریکای مرکزی است و در استرالیا،اسپانیا فرانسه نیز وجد دارد.
۲) آزولا فیلیکولوئیدس A.filiculoides مرکز اصلی این گونه امریکاست ولی در استرالیا،نیوزلند انگلستان،آلمان،چک و اسلواکی و ژاپن نیز وجود دارد. این گیاه در برابر سرما مقاومتر از سایر گونه هاست بهترین دما برای رشد آن ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتیگراد می باشد ولی دمای ۵ درجه سانتیگراد از نیز تحمل می کند
۳) آزولا میکروفیلا A.micro phylla بیشتر در آمریکای مرکزی پراکنده است و در جنوب هندوستان نیز وجود دارد، این گونه گیاهی در محیط های گرم و نیمه گرمسیری بهتر رشد می کند.
۴) آزولا مکزیکانا A.menicana مناطق پراکندگی است گیاه آمریکاست ولی مرکز اولیه آن مکزیک می باشد این گونه گیاهی در مناطق گرم رشد بهتری دارد.
۵) آزولا نیلوتیکا در افریقای مرکزی،سودان و کناره های رود نیل وجود دراد ولی مرکز اصلی آن شمال افریقا به خصوص کناره های رود نیل است این گیاه در مناطق گرم و مرطوب رشد بهتری دارد.
۶) آزولا پیناتا A.pinanata بیشتر در قاره آسیا پراکنده است بیشترین مناطق پراکندگی آن در کشور های فیلیپین،چین،تایوان،هندوستان،ویتنام و اندونزی است. این نوع آزولا که در استرالیا و بعضی از مناطق افریقایی نیز دیده شده است. در مناطق معتدل رشد بهتری دارد و در برخی از کشورها مانند ویتنام در سراسر سال به رشد خود ادامه می دهد.
فواید کاربردهای آزولا:
به منظور انجام تحقیقات کشاورزی گیاه سرشار از پروتئین آزولا توسط سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی از کشور فیلیپین وارد ایران شد مطالعات اولیه روی این گیاه نیز از تیر ماه سال ۱۳۶۵ در ایستگاه های برنج رشت آمل و تنکابن آغاز گردید که نتایج جالبی از نیز در بر گرفت در این تحقیقات مشخص شد محصول برنج در کشت توأم با آزولا ۱۴۷۴ کیلوگرم در هکتار افزایش یافت یا به عبارتی ۶۷% افزایش محصول این گیاه جزو گیاهان نادری است که با جذب ازت هوا و انتقال آن به خاک، باعث غنی سازی خاکهای زراعی فقیر می شود. آزولا گیاهی است سرشار از پروتئین به طوری که تا حدود ۲۴% از ماده خشک آن را پروتئین تشکیل می دهد. ذرت سیلوشده شش درصد پروتئین دارد در حالی که پروتوئین سیلو شده آزولا ۱۲ درصد است بتا کاراتن آن از هویج بیشتر بوده املاح کم مصرف و پر مصرف در این گیاه یافت می شود بیشترین مصرف کود از ته در شالیزارها از نوع کود اوره است که راندمان مصرف این کود پایین بوده و حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد ازت آن جذب گیاه گردیده و بقیه به نحوی از بین می رود زیادی کود از ته در خاک؟ فراوانی به فعالیت های میکروبی خاک دارد می آورد به طور غیر مستقیم نیز به عنوان یک ماده شیمیایی اثرات سوئی بر تغذیه انسان دارد این موضوع پژوهشگران را به فکر استفاده از منبع غنی و رایگان ازت اتمسفر که از طریق گیاه آزولا در مزارع تثبیت می شود. انداخت. اگر به موقع از این گیاه استفاده شود از رشد گیاهان هرز در شالیزار جلوگیری می کند و هزینه وجین را کاهش دهد از مهمترین کاربردهای گیاه آزولا برای تقویت شالیزارها (به علت تثبیت نیتروژن) جلوگییر از رشد علفهای هرز می شود چون با پوششی که در سطح آب به وجود می آورد مانع از رسیدن نور کافی به علفهای هرز مزرعه برنج شده و آنها را از بین می برد تقویت خاک شالیزارها جلوگیری از تبخیر آب شالیزارها و در نتیجه صرفه جویی در مصرف آب،جلوگیری از رشد و نمو حشرات زیان آور مثل پشه مالاریا و اصلاح خاک علاوه بر موارد فوق در استخر های پرورش ماهی از این رو در تغذیه دامهای گوشتی و شیری به ویژه به گوسفند و گاو تغذیه مرغ گوشتی و تخم گذار و ر تغذیه انسان می تواند به کار می رود. قابلیت ارائه ازت این گیاه به هر هکتار زمین روزانه ۲ تا ۴ کیلوگرم است یعنی معادل ۱۰ تا ۲۰ کیلوگرم سولفات آمونیوم که نوعی کود شیمیایی از ته محسوب می شود. آزولا علوفه ای است که هر چه از آن بیشتر برداشته شود بیشتر رشد می کند و در طول ۲۴ ساعت از هر هکتار در منطقه آبگیر می توان یک تن برداشت کرد که این برداشت تا شش ماه به طور مداوم می تواند ادامه داشته باشد. مطالعات بر روی این سرخس در کشور ما نشان داده که جانشین کردن آزولا به میزان یک سوم در جیره غذایی گاوهای پیری باعث بالا رفتن مقدار شیر پروتئین های وجود در آن شده است. هم اکنون سطح زیر کشت این گیاه در ویتنام ۸۰۰ هزار هکتار و در جین ¾ میلیون هکتار تخمین زده شده است.
آزولا تثبیت نیتروژن:
در زیر لب فوقانی برگچه های آزولا،حفره ای تشکیل می شد که جلبک سبز آبی آنابینا آزولی Anabaena azolli در آن زندگی کند سلولهای آن در سراسر مراحل زندگی آزولا از مرحله گامتوفیتی تا مرحله اسپور فیتی، همراه آزولا هستند. نیتروژن تثبیت شده به وسیله آنابینا به شکل آمونیوم به آزولا منتقل و از آن آمینو اسید ساخته می شود. نیتروژن حاصل از طریق برداشتهای مکرر آزولا در سال ۵۰۰ کیلوگرم در هکتار برای آزولا پیناتا ۱۲۰۰ کیلوگرم در هکتار برای آزولا فیلیکولوئیدس بوده است.
روش های استفاده از آزولا در برنجکاری:
ازولا در شالیزارها به دو صورت استفاده می شود یکی همزمان کاشت برنج کاری هر هکتار شالیزار نزدیک ۵۰۰ کیلوگرم از بافت آزولا تقریباً یک هفته بعد از نشاکاری در مزرعه پخش می کنند دیگری بعد از برداشت برنج که این گیاه را به عنوان کود سبز کشت داده قبل از کاشت برنج در بهار سال بعد زیر خاک می کنند.
تخریب زیستگاههای آبی توسط آزولا:
هر اکوسیستم حاصل تجربه میلیون ها عملکرد طبیعت است هر گونه، رقیب و دشمنانی دارد که در واقع کنترل کند جمعیت آن گونه هسند و از سوی دیگر خود گونه هم در برابر دیگر گونه ها همین وضعیت را دارد. آزولا گونه غیر بومی است که از کشور فیلیپین به ایران آورده شده گونه ای غیر متعارف که اکوسیسم منطقه،هیچگونه آشنایی با آن را نداشت. یک گونه وارداتی بدون رقیب و شرایط زیستی بسیار مناسب این طور بود که آزولا شتابان ر به تکثیر گذاشت آزولا دارای خصوصیای منحصر به فرد بوده،به طوری که توانایی سازگاری آن با محیط بسیار اعجاب آور است و به راحتی با سرعت زیاد با ه محیطی مانوس می شود ریشه های آویزان و معلق در آب این گیاه، به راحتی این امکان رابه آن می دهد که تغییر مکان داده و با جریان آب به سهولت جا به جا شود که یکی از علل پراکندگی سریع آن نیز همین موضوع است،آزولا به مجرد ثابت شدن در یک مکان شروع به تکثیر می کند و ظرف مدت کوتاهی، تمام سطح آب را می پوشاند، به طوری که هیچ روزنه ای برای ورود نور خورشید به درون آب وجود نخواهد داشت، ریشه های معلق آزولا، تمام و یا اکثر املاح آب را جذب و صرف رشد و تکثیر خود می کند. طبیعی است وقتی نور به درون آب نفوذ نکند و مواد مغذی هم که نباشد (یا کم باشد) از رشد گیاهان آبزی دیگر مثل فیتوپلانکتون ها و خبری نیست. به طور خلاصه می توان گفت فرآیند کشت و نمو آزولا زمانی صورت مشکل به خود گرفت که این سرخس کوچک به تدریج از راه رودخانه ها و کانالهای آبیاری به قسمتهای مختلفی از شمال انزلی به تثبیت رساند، سرعت رشد آزولا به حدی است که یک توده کوچک آن در عرض ۳ تا ۵ روز به دو برابر افزایش می یابد به این ترتیب آزولا موفق شد در مدت زمان اندکی پوشش یکپارچه ای را بر روی منابع آبی مناطق مورد تهاجم خود تشکیل دهد و زیستبوم این مناطق را دستخوش دگرگونیهای نماید. توده متراکم آزولا ب کاهش دادن نفوذ نور خورشید در آب به شکل محسوسی درجه حرارت آب را کاهش می دهد. این کاهش در مورد اکسیژن محلل و مواد غذایی معلق در آب نیز مشاهده می گردد. همچنین پوشش یکپارچه آزولا با افزایش درجه سمیت و اسیدی نمودن مناطق آبی موجودات مرگ ماهیان و ارگانیسم های دیگر این محدود را باعث شده است و در عوض سیستم های غیر هوازی شروع به فعالیت کرده و مرداب یا برکه را تدریجاً به سیاه چاله های بدبو و غیر قابل زیست تبدیل می کند. هم اکنون ۹۰ درصد تالاب انزلی از گیاهان آبزی پوشیده شده و سالانه میلیون ها ماهی و بچه ماهی در این تالاب تلف می شوند در حال حاضر بخش شرقی و میانی تالاب ارزش شیلاتی خود را از دست داده است. از هفت گونه آزولای شناخته شده دو گونه نسبت به آب و هوایی ایران سازگاری نشان داده اند و با تولید اسپور فراوان که دیگر از بین رفتتنی نیستند موجبات تکثیر و گسترش سریع این گونه را فراهم آورده است.
محمد انتظامی
منابع:
۱- رستگاره محمد علی: علفهای هرز و روشهای کنترل انها؛ ۱۳۷۸، مرکز نشر دانشگاهی تهران
۲- استفاده از آزولا در تغذیه گاوهای شیرده، مجله علوم کشاورزی ایران،جلد ۲۳،شماره۱،۱۳۷۱
۳)
برای مشاهده لینک نیاز به ثبت نام دارید؛ برای ثبت نام کلیک کنید
shahri.net۴)
برای مشاهده لینک نیاز به ثبت نام دارید؛ برای ثبت نام کلیک کنید
۵)
برای مشاهده لینک نیاز به ثبت نام دارید؛ برای ثبت نام کلیک کنید
spaper.com۶) www. Derakhsheshshsabz۱.per sianblog.com
۷) www. Shil.blogfa.com