وضعیت تخریب «منقل‌خانه»های شیراز تغییر نمی‌کند
همین آش و همین کاسه!
همین آش و همین کاسه!
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس معتقد است تا وقتی نگاه متولیان مدیریت شهری به بافت‌های تاریخی، تخریب آن‌ها برای ایجاد امنیت بهتر باشد، وضعیت خانه‌های بافت تاریخی شیراز تغییر نخواهد کرد.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، نیروی انتظامی استان فارس تا کنون در سه دوره، با هدف جمع‌آوری و پراکنده کردن معتادان، بناهای معروف به «منقل‌خانه» را در بافت تاریخی شیراز تخریب کرده است. برخی دوست‌داران میراث فرهنگی معتقدند در این اقدام، تا کنون حدود 10 خانه‌ی قدیمی و دارای ارزش که برخی از آن‌ها در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده بودند، تخریب شده‌اند.
در این‌باره، معاون میراث فرهنگی استان فارس - عبدالرضا نصیری - با اشاره به اختلا‌ف نظری که از مدت‌ها پیش بین میراث فرهنگی و دیگر متولیان شهری در این زمینه وجود داشت، اظهار کرد: زمانی تصمیم گرفته شد که اداره‌ی بهزیستی، یکسری مراکز «dic» را در بافت تاریخی ایجاد کند تا معتادان با حضور در آن‌ها و گرفتن سرنگ رایگان بتوانند زودتر اعتیاد خود را ترک کنند و مکان‌های دیگر را آلوده نکنند. آن زمان، استدلال شد که چون معتادان در همه‌ی بخش‌های بافت تاریخی شیراز پراکنده‌اند، این به تجمع آن‌ها در یک نقطه و به مرور مدیریت حضور معتادان کمک می‌کند؛ اما متأسفانه این عمل، پیامدی کاملا برعکس داشت که هیچ کسی انتظار آن را نداشت.
او اظهار کرد: متأسفانه با ایجاد آن مراکز در بافت شیراز، معتادان سایر شهرها نیز در این محدوده جمع شدند. براساس آمار نیروی انتظامی، 50 تا 75 درصد معتادان در بافت تاریخی شیراز، متعلق به این شهر نیستند. آن‌ها برای استفاده از خدمات این مرکز به شیراز می‌آیند و چون برای اقامت جایی را ندارند، شب‌ها را در خانه‌های این بافت می‌گذرانند.
نصیری با بیان این‌که در چند سال گذشته و با ایجاد این مراکز، به مرور شکل بافت تاریخی شیراز از نظر حضور ساکنان آن تغییر کرد، ادامه داد: در سال‌های گذشته، افراد ساکن در بافت تاریخی، مردم با اصالت شهر شیراز بودند؛ اما از آن زمان تا کنون، در خانه‌های یادشده که بیشتر متروکه شده‌اند، افغانی‌ها و معتادان سکونت کرده‌اند.
او اظهار کرد: هرچند آن‌ها در بافت تاریخی شیراز تجمع دارند، اما خوشبختانه فقط برخی از خانه‌های دارای ارزش را اشغال کرده‌اند و بیشترشان در خانه‌های بدون ارزش که به بیقوله تبدیل شده‌اند، مستقرند. بنابراین نیروی انتظامی با شناسایی این پلاک‌ها، آن‌ها را تخریب می‌کند و تا جایی که اطلاع دارم، تا کنون هیچ خانه‌ی تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده باشد، در این عملیات‌ها تخریب نشده است.
معاون میراث فرهنگی استان فارس با اشاره به جدالی که سال‌هاست با نیروی انتظامی و دستگاه‌های مختلف مانند شهرداری در جلسات گوناگون برای جلوگیری از تخریب خانه‌های بافت تاریخی شیراز وجود دارد، توضیح داد: تجربه نشاند داده که تخریب بافت‌های تاریخی برای جلوگیری از تجمع معتادان، راهکار مناسبی نبوده است. این نگاه متولیان، یک نگاه غلط است که فکر می‌کنند با این اقدام می‌توان این مشکل را در شهر شیراز برطرف کرد.
او ادامه داد: ما در هر جلسه، به نیروی انتظامی و شهرداری تأکید می‌کنیم که کار اشتباهی انجام می‌دهند و با این اقدامات نمی‌توانند مشکلات را حل کنند، تا زمانی که نیروی انتظامی و شهرداری نگاه‌شان این باشد، همین آش است و همین کاسه.
وی تأکید کرد: متأسفانه تا کنون با دستگاه‌های مدیریتی به یک درک مشترک از بافت تاریخی شیراز نرسیده‌ایم. هر نهادی که پول بیشتری در دست دارد، بهتر می‌تواند کار کند؛ اما در شیراز پول در اختیار نهادهایی است که به حفاظت از بافت تاریخی اعتقاد ندارند. بارها این بحث را مطرح کرده‌ایم که اگر هزینه‌ای که شهرداری برای زدن یک زیرگذر در شیراز اختصاص می‌دهد، برای بافت تاریخی شیراز هزینه می‌شد، آن بافت تا کنون متحول شده بود.
نصیری در پایان اضافه کرد: اکنون چاره‌ای به‌جز استفاده از حربه‌های قانونی برای حفظ بافت تاریخی شیراز نداریم. نباید این قضیه را فراموش کرد که به‌دلیل کمبود اعتبار، اگر نتوانیم در بحث حفاظت از بافت تاریخی وارد شویم، بالاخره آسیب‌ها یا عوامل طبیعی این بافت را با مشکل روبه‌رو می‌کند، چون عوامل طبیعی در هر صورت کار خود را می‌کند و باید به فکر راه چاره‌ای مناسب در این زمینه باشیم.
