قتل جسی جیمز توسط رابرت فورد بزدل
"اون همیشه چیزایی بالاتر از اون چیزایی که می تونه درست می کنه. وقتی اون تو خونه ست اتاق ها گرم به نظر می رسن.باران قوی تر می باره.ساعت ها می ایستن.صداها قوی تر به گوش می رسن".
فیلم "قتل جسی جیمز توسط رابرت فورد بزدل"فیلمی است در قالب وسترن.اما نه شبیه وسترن های جان فورد .بلکه وسترنی شاعرانه و نو آور در تصویر و صدا و دیالوگ و حتی اسب!برش های تصویری که در فیلم می بینیم همه گویای شخصیت درونی جسی جیمز هستند:
گندم زار ،صحنه ی کوهستان،برف،حرکت تند ابرها با برجستگی زیاد،باران،بازی نور خورشید در اتاق نیمه تاریک،آب یخ زده زیر پای جسی جیمز،محو شدگی کناره های تصویرو...همگی مانند چهار فصل سال،فصل هایی از روح و جسم جسی جیمز این اسطوره و قهرمان و یاغی کشور امریکا را به بیننده نشان می دهند.البته نباید از موسیقی فیلم و صدای خنده هایی که یکدفعه به سکوتی آزار دهنده تبدیل می شوند و همچنین موسیقی که شلیک گلوله ایجاد می کند غافل ماند.این فیلم یک کلاس آموزشی ست درباره ی نورپردازی ، ترکیب تصویری و صدا،حرکت،دیالوگ و حتی حالت چهره ها در موقعیت های مختلف که شاید برای اولین بار در یک فیلم، این گونه موفق عمل کرده است.در واقع هر تصویر یک تابلوی نقاشی است در جلوی چشم بیننده.
"جسی جیمز"اسطوره ای نزدیک به زندگی تک تک ملت آمریکاست.بر خلاف اسطوره های ما(رستم و سهراب و ...)که حتی در باور نیمه ی واقعی آن شک داریم،چه رسد به نیمه ی خیالی اش،این قهرمان برخاسته از دل مردمی ست که وجود خارجی دارند،مثل خود جسی جیمز!
فیلم اقتباسی ست از رمانی نوشته ی ران هانسن."آندرو دومنیک"، کارگردان فیلم،با نشان دادن روابط جسی جیمز با همسر و فرزندانش و با گروهش به خوبی توانسته زندگی این قهرمان را نشان دهد:
راوی-"( در رابطه با دو فرزند جسی جیمز) اونا نمی دونستن پدرشون چه طور زندگی می کنه یا چرا اونا همش در حرکتن. اونا حتی اسم پدرشون رو هم نمی دونستن".
وجود راوی نه تنها به فیلم ضربه نزده، بلکه بیننده گاهی احساس می کند به طور مستقیم با جسی جیمز صحبت می کند یا اینکه در زندگی خصوصی او می تواند به طور آزادانه فضولی کند.در قسمتهایی که با گزارش تصویری نمی توان موقعیت و فضا را نشان داد،کارگردان به گزارش کلامی رو می آورد :
راوی-"(در ابتدای فیلم درباره ی جسی جیمز) او تا میانسالی بزرگ شد .او تو یه خونه یییلاقی تو خیابون وودلند زندگی می کرد. او تو یه صندلی سنگی می نشست و تو عصرها سیگار می کشید و زنش اون دستای صورتیشو با دامنش پاک می کرد و خبرای خوشی از دو تا بچشون می داد".
بازی خوب "براد پیت" در نقش جسی جیمز بی شک یکی از بازی های به یاد ماندنی و شاید بتوان گفت شاهکار این بازیگر محسوب می شود. یکی از دلایل موفقیت پیت این بود که جسی جیمز و او هر دو اهل از اسپرینگ فیلد ایالت میسوری هستند. که این می توانست باعث شود "براد پیت" نزدیکی زیادی بین خود و جسی احساس کند" پیت "خود گفته است که از این شباهت احساس غرور می کند. وی با بازی در این نقش توانست در جشنواره ی فیلم ونیز جایزه ی بهترین بازیگر مرد را به دست بیاورد.
جسی ،قهرمان فیلم،شخصیتی است فوق العاده باهوش!تجربه های او از 25 سرقت (از سال 1867 تا 1881) همراه با گروهش ، باعث شده در قبال افرادش تیزبین باشد و با هر حرکت آنها، به نیتشان پی ببرد.طوری که نمی تواند به کسی اعتماد کند.جیمز در یکی از دیالوگهایش می گوید جان نیومن در رابطه با او چنین نوشته است:"اون گفت من نمی تونم به دوتا مرد تو هزار تا اعتماد کنم. و حتی در مورد اونا هم من حواسم به اطرافم هست".
دو مردی که جیمز برای سرقت آینده اش انتخاب می کند یکی چارلز فورد هست و آن یکی رابرت فورد.چارلز همیشه می خندد.خیلی هم خوب می خندد!دلنشین! ولی ترسو و بی اراده ست.از جسی جیمز می ترسد. ولی هیچ عکس العملی نشان نمی دهد. رابرت فورد(کیسی افلک) شخصیت مقابل جسی جیمز است.درونیاتش همیشه در قیافه اش جلوه می کنند. جوانی بیست ساله که از دوازده سالگی با شنیدن قهرمانی های جسی جیمز عاشق او شده ، و کلی وجه اشتراک بین خودش و معشوق ! اش پیدا کرده است. خاطراتش در باره ی جسی جیمز را یادداشت می کند و باعث می شود دیگران او را مسخره کنند.اما وقتی با جسی روبرو می شود، همیشه مورد تمسخر او قرار می گیرد.طوری که وقتی سر میز به درخواست جسی اشتراکاتشان را می شمارد،سرخورده از خنده های جسی بلند شده و میز را ترک می کند.:
- رابرت :"پدر تو یه پیشوا بود تو کلیسا و پدر منم تو بهار تو کلیسا یه پیشوا بود.تو کوچکترین از سه تا پسر خانواده ی جیمز هستی.
من کوچکترین پسر از پنج تا پسر خانواده ی فورد هستم. بین منو چارلی سه تا برادر هست که یکیشون ویلبور،اسمش 6 تا حرف داره وبین تو و فرانک یه برادر هست رابرت که اونم 6 تا حرف داره و اسم مذهبی منم رابرت هست.تو چشای آبی داری.من چشای آبی دارم.تو پنج فوت و هشت اینچ هستی منم پنج فوت و هشت اینچم.من یه لیست بلند دارم حتی از لباسای شبت از وقتی پنج سالم بود" .
شاید جسی به اندازه ای که به رابرت شک دارد ،به کس دیگری مشکوک نیست.در حالی که رابرت شیفته ی او می باشد.
اگر به جای رابرت ،چارلی جسی را می کشت ، می شد جسی را قهرمانی ابله که بوسیله ی تعریف وتمجید های دیگران به اسطوره تبدیل شده ،پنداشت. ولی وقتی چارلی و رابرت هردو سوراخ اسلحه را از پشت به سمت جسی می گیرند و رابرت زودتر شلیک می کند،بیننده به اسطوره ایمان می آورد.آن هم در حالی که جسی جیمز قبل از شلیک گلوله انعکاس تصویر رابرت را در تابلو می بیند.
ولی هیچ عکس العملی نشان نمی دهد.جسی جیمز از زندگی کردن با اسم مستعار خسته شده است.از اینکه همیشه باید نسبت به اطرافیان خود شک کند. برای خانواده اش مانند مرد غریبه ای ست که گاهی از خانه ی آنها گذر می کند.در واقع هیچ دوستی برای خود ندرد.در نگاه همه انسانی ست که از هیچ چیز نمی ترسد و به هیچ کس وابستگی ندارد.
ولی جدای از همه ی اینها بیننده خوب درک می کند جسی یک انسان است با تمام نیازهایش.او شلیک گلوله ی رابرت را می بیند ،در حالی که در برابر تابلویی از یک اسب ایستاده است . و می میرد.این تصویر پیوندی است با تصویری که جسی بعد از کتک زدن پسرکی سرش را به اسبش تکیه داده و گریه می کرد.اسب و اسلحه (که هیچ وقت جسی از خودش جدا نمی کند) دو دوست همیشگی اش هستند.اما وقتی می میرد که برای اولین بار اسلحه اش را از خودش جدا می کند.در واقع بر خلاف عقیده ی رابرت که به کشتن جسی افتخار می کند ،این خود جسی جیمز است که خودش را می کشد و رابرت را بزدل می سازد!
برعکس بیشتر فیلم هایی که با مردن شخصیت اصلی تمام می شوند ، این فیلم 160 دقیقه ای ادامه می یابد.صحنه ی باشکوه وداع با جسی جیمز که عکسهایی زیبا از جسد او به همراه دارد و به دنبال آن فروخته شدن جسم این قهرمان ، نقطه ی اتصالی است بین دو قسمت فیلم.
رابرت و چارلی که دو ضد قهرمان در ادامه ی فیلم هستند برای مدتها به اجرای صحنه ی قتل جسی جیمز می پردازند.طوری که رابرت بیش از 800 بار جسی جیمز را می کشد! رابرت مغرور است از اینکه این یاغی را کشته.
اما چارلی ناراحت است.چون دلش می خواهد خودش جسی را می کشت وعاقبت نیز خودکشی می کند. رابرت نه تنها به خاطر کشتن جسی جیمزِ قانون شکن هیچ حمایت و تشویقی از جانب مردم نمی بیند بلکه از طرف انها تحقیر می شود(همان گونه که همیشه جسی جیمز تحقیرش می کرد).مردم از اینکه رابرت قهرمانِ یاغی آنها را کشته، سخت از او بیزارند ( ترانه ای که برای رابرت ساخته اند و می خوانند):
"جسی جیمز کسی بود که خیلی ها رو کشته بود
خیلی از قطارها رو زده بود
و
او دل و قلب شجاعی داشت
خوب جسی یه همسر داشت که براش سوگواری کنه
۳ تا بچه
اونها شجاع بودن
اما اون بزدل کوچیک کسی بود که به اون شلیک کرده بود
جسی جیمز رو تو قبر خوابوند
اون بزدل کوچیک رابرت فورد بود
من شگفت زده ام اون چه جور احساسی داره
برای اینکه اون با جسی جیمز غذا می خورد
با جسی جیمز می خوابید..."
رابرت در برابر دوست دخترش اعتراف می کند به خاطر پاداش و نیز از ترس کشته شدن توسط جسی جیمز، او را کشته است. اما خودش نیز نمی داند وسیله ای بوده در دست دولت تا جسی جیمز را بکشد.
تا اینکه دلش برای قهرمان دوران کودکی اش تنگ می شود واز کشتن او پشیمان است.اما این خود رابرت است که جسی جیمز را به یک قهرمان همیشگی تبدیل کرده است...در پایان نیز با شلیک گلوله ی کسی که ملت و دولت برای کشتنش فرستاده اند می میرد.با همان شهرتی که جسی جیمز داشته...اما تنها ... .
برای مشاهده لینک نیاز به ثبت نام دارید؛ برای ثبت نام کلیک کنید
"اون همیشه چیزایی بالاتر از اون چیزایی که می تونه درست می کنه. وقتی اون تو خونه ست اتاق ها گرم به نظر می رسن.باران قوی تر می باره.ساعت ها می ایستن.صداها قوی تر به گوش می رسن".
فیلم "قتل جسی جیمز توسط رابرت فورد بزدل"فیلمی است در قالب وسترن.اما نه شبیه وسترن های جان فورد .بلکه وسترنی شاعرانه و نو آور در تصویر و صدا و دیالوگ و حتی اسب!برش های تصویری که در فیلم می بینیم همه گویای شخصیت درونی جسی جیمز هستند:
گندم زار ،صحنه ی کوهستان،برف،حرکت تند ابرها با برجستگی زیاد،باران،بازی نور خورشید در اتاق نیمه تاریک،آب یخ زده زیر پای جسی جیمز،محو شدگی کناره های تصویرو...همگی مانند چهار فصل سال،فصل هایی از روح و جسم جسی جیمز این اسطوره و قهرمان و یاغی کشور امریکا را به بیننده نشان می دهند.البته نباید از موسیقی فیلم و صدای خنده هایی که یکدفعه به سکوتی آزار دهنده تبدیل می شوند و همچنین موسیقی که شلیک گلوله ایجاد می کند غافل ماند.این فیلم یک کلاس آموزشی ست درباره ی نورپردازی ، ترکیب تصویری و صدا،حرکت،دیالوگ و حتی حالت چهره ها در موقعیت های مختلف که شاید برای اولین بار در یک فیلم، این گونه موفق عمل کرده است.در واقع هر تصویر یک تابلوی نقاشی است در جلوی چشم بیننده.
"جسی جیمز"اسطوره ای نزدیک به زندگی تک تک ملت آمریکاست.بر خلاف اسطوره های ما(رستم و سهراب و ...)که حتی در باور نیمه ی واقعی آن شک داریم،چه رسد به نیمه ی خیالی اش،این قهرمان برخاسته از دل مردمی ست که وجود خارجی دارند،مثل خود جسی جیمز!
فیلم اقتباسی ست از رمانی نوشته ی ران هانسن."آندرو دومنیک"، کارگردان فیلم،با نشان دادن روابط جسی جیمز با همسر و فرزندانش و با گروهش به خوبی توانسته زندگی این قهرمان را نشان دهد:
راوی-"( در رابطه با دو فرزند جسی جیمز) اونا نمی دونستن پدرشون چه طور زندگی می کنه یا چرا اونا همش در حرکتن. اونا حتی اسم پدرشون رو هم نمی دونستن".
وجود راوی نه تنها به فیلم ضربه نزده، بلکه بیننده گاهی احساس می کند به طور مستقیم با جسی جیمز صحبت می کند یا اینکه در زندگی خصوصی او می تواند به طور آزادانه فضولی کند.در قسمتهایی که با گزارش تصویری نمی توان موقعیت و فضا را نشان داد،کارگردان به گزارش کلامی رو می آورد :
راوی-"(در ابتدای فیلم درباره ی جسی جیمز) او تا میانسالی بزرگ شد .او تو یه خونه یییلاقی تو خیابون وودلند زندگی می کرد. او تو یه صندلی سنگی می نشست و تو عصرها سیگار می کشید و زنش اون دستای صورتیشو با دامنش پاک می کرد و خبرای خوشی از دو تا بچشون می داد".
بازی خوب "براد پیت" در نقش جسی جیمز بی شک یکی از بازی های به یاد ماندنی و شاید بتوان گفت شاهکار این بازیگر محسوب می شود. یکی از دلایل موفقیت پیت این بود که جسی جیمز و او هر دو اهل از اسپرینگ فیلد ایالت میسوری هستند. که این می توانست باعث شود "براد پیت" نزدیکی زیادی بین خود و جسی احساس کند" پیت "خود گفته است که از این شباهت احساس غرور می کند. وی با بازی در این نقش توانست در جشنواره ی فیلم ونیز جایزه ی بهترین بازیگر مرد را به دست بیاورد.
جسی ،قهرمان فیلم،شخصیتی است فوق العاده باهوش!تجربه های او از 25 سرقت (از سال 1867 تا 1881) همراه با گروهش ، باعث شده در قبال افرادش تیزبین باشد و با هر حرکت آنها، به نیتشان پی ببرد.طوری که نمی تواند به کسی اعتماد کند.جیمز در یکی از دیالوگهایش می گوید جان نیومن در رابطه با او چنین نوشته است:"اون گفت من نمی تونم به دوتا مرد تو هزار تا اعتماد کنم. و حتی در مورد اونا هم من حواسم به اطرافم هست".
دو مردی که جیمز برای سرقت آینده اش انتخاب می کند یکی چارلز فورد هست و آن یکی رابرت فورد.چارلز همیشه می خندد.خیلی هم خوب می خندد!دلنشین! ولی ترسو و بی اراده ست.از جسی جیمز می ترسد. ولی هیچ عکس العملی نشان نمی دهد. رابرت فورد(کیسی افلک) شخصیت مقابل جسی جیمز است.درونیاتش همیشه در قیافه اش جلوه می کنند. جوانی بیست ساله که از دوازده سالگی با شنیدن قهرمانی های جسی جیمز عاشق او شده ، و کلی وجه اشتراک بین خودش و معشوق ! اش پیدا کرده است. خاطراتش در باره ی جسی جیمز را یادداشت می کند و باعث می شود دیگران او را مسخره کنند.اما وقتی با جسی روبرو می شود، همیشه مورد تمسخر او قرار می گیرد.طوری که وقتی سر میز به درخواست جسی اشتراکاتشان را می شمارد،سرخورده از خنده های جسی بلند شده و میز را ترک می کند.:
- رابرت :"پدر تو یه پیشوا بود تو کلیسا و پدر منم تو بهار تو کلیسا یه پیشوا بود.تو کوچکترین از سه تا پسر خانواده ی جیمز هستی.
من کوچکترین پسر از پنج تا پسر خانواده ی فورد هستم. بین منو چارلی سه تا برادر هست که یکیشون ویلبور،اسمش 6 تا حرف داره وبین تو و فرانک یه برادر هست رابرت که اونم 6 تا حرف داره و اسم مذهبی منم رابرت هست.تو چشای آبی داری.من چشای آبی دارم.تو پنج فوت و هشت اینچ هستی منم پنج فوت و هشت اینچم.من یه لیست بلند دارم حتی از لباسای شبت از وقتی پنج سالم بود" .
شاید جسی به اندازه ای که به رابرت شک دارد ،به کس دیگری مشکوک نیست.در حالی که رابرت شیفته ی او می باشد.
اگر به جای رابرت ،چارلی جسی را می کشت ، می شد جسی را قهرمانی ابله که بوسیله ی تعریف وتمجید های دیگران به اسطوره تبدیل شده ،پنداشت. ولی وقتی چارلی و رابرت هردو سوراخ اسلحه را از پشت به سمت جسی می گیرند و رابرت زودتر شلیک می کند،بیننده به اسطوره ایمان می آورد.آن هم در حالی که جسی جیمز قبل از شلیک گلوله انعکاس تصویر رابرت را در تابلو می بیند.
ولی هیچ عکس العملی نشان نمی دهد.جسی جیمز از زندگی کردن با اسم مستعار خسته شده است.از اینکه همیشه باید نسبت به اطرافیان خود شک کند. برای خانواده اش مانند مرد غریبه ای ست که گاهی از خانه ی آنها گذر می کند.در واقع هیچ دوستی برای خود ندرد.در نگاه همه انسانی ست که از هیچ چیز نمی ترسد و به هیچ کس وابستگی ندارد.
ولی جدای از همه ی اینها بیننده خوب درک می کند جسی یک انسان است با تمام نیازهایش.او شلیک گلوله ی رابرت را می بیند ،در حالی که در برابر تابلویی از یک اسب ایستاده است . و می میرد.این تصویر پیوندی است با تصویری که جسی بعد از کتک زدن پسرکی سرش را به اسبش تکیه داده و گریه می کرد.اسب و اسلحه (که هیچ وقت جسی از خودش جدا نمی کند) دو دوست همیشگی اش هستند.اما وقتی می میرد که برای اولین بار اسلحه اش را از خودش جدا می کند.در واقع بر خلاف عقیده ی رابرت که به کشتن جسی افتخار می کند ،این خود جسی جیمز است که خودش را می کشد و رابرت را بزدل می سازد!
برعکس بیشتر فیلم هایی که با مردن شخصیت اصلی تمام می شوند ، این فیلم 160 دقیقه ای ادامه می یابد.صحنه ی باشکوه وداع با جسی جیمز که عکسهایی زیبا از جسد او به همراه دارد و به دنبال آن فروخته شدن جسم این قهرمان ، نقطه ی اتصالی است بین دو قسمت فیلم.
رابرت و چارلی که دو ضد قهرمان در ادامه ی فیلم هستند برای مدتها به اجرای صحنه ی قتل جسی جیمز می پردازند.طوری که رابرت بیش از 800 بار جسی جیمز را می کشد! رابرت مغرور است از اینکه این یاغی را کشته.
اما چارلی ناراحت است.چون دلش می خواهد خودش جسی را می کشت وعاقبت نیز خودکشی می کند. رابرت نه تنها به خاطر کشتن جسی جیمزِ قانون شکن هیچ حمایت و تشویقی از جانب مردم نمی بیند بلکه از طرف انها تحقیر می شود(همان گونه که همیشه جسی جیمز تحقیرش می کرد).مردم از اینکه رابرت قهرمانِ یاغی آنها را کشته، سخت از او بیزارند ( ترانه ای که برای رابرت ساخته اند و می خوانند):
"جسی جیمز کسی بود که خیلی ها رو کشته بود
خیلی از قطارها رو زده بود
و
او دل و قلب شجاعی داشت
خوب جسی یه همسر داشت که براش سوگواری کنه
۳ تا بچه
اونها شجاع بودن
اما اون بزدل کوچیک کسی بود که به اون شلیک کرده بود
جسی جیمز رو تو قبر خوابوند
اون بزدل کوچیک رابرت فورد بود
من شگفت زده ام اون چه جور احساسی داره
برای اینکه اون با جسی جیمز غذا می خورد
با جسی جیمز می خوابید..."
رابرت در برابر دوست دخترش اعتراف می کند به خاطر پاداش و نیز از ترس کشته شدن توسط جسی جیمز، او را کشته است. اما خودش نیز نمی داند وسیله ای بوده در دست دولت تا جسی جیمز را بکشد.
تا اینکه دلش برای قهرمان دوران کودکی اش تنگ می شود واز کشتن او پشیمان است.اما این خود رابرت است که جسی جیمز را به یک قهرمان همیشگی تبدیل کرده است...در پایان نیز با شلیک گلوله ی کسی که ملت و دولت برای کشتنش فرستاده اند می میرد.با همان شهرتی که جسی جیمز داشته...اما تنها ... .