عشق: خبری از تمنای قلب نیست، همه راه‌ها به «هورمون‌ها» ختم می‌شود

[zahra]

عشق: خبری از تمنای قلب نیست، همه راه‌ها به «هورمون‌ها» ختم می‌شود

محققان کارکرد مغز در دانشگاه اسرائیلی «بر- ایلان» راهی نیز برای آزمایش میزان پایبندی عشق و نفرت یافته‌اند.
به گفته آن‌ها که نتیجه تحقیقشان روز پنجشنبه گذشته در روزنامه هاآرتص منتشر شد، سطح هورمون‌ها نزد زوج‌های تازه نشان می‌دهد که آیا عشق آن‌ها وفادارانه خواهد بود یا آنکه چون عمر گل، تنها یکی دو روز خوش باشد.
سرپرست این تحقیقات گفته است «وقتی عاشق می‌شوید، نه تنها تلاش می‌کنید که رفتار خود را با نیازهای معشوق هم‌آهنگ کنید بلکه هورمون‌های بدنتان نیز سخت در تلاش برای هم‌آهنگی با بدن معشوق است».
بانوی پروفسور روت فلدمن، از بخش روان‌شناسی مغز دانشگاه «بر- ایلان» و سرپرست تحقیقات می‌افزاید، همآهنگی هورمون‌ها، کاری نیست که دو انسان برای دستیابی به آن در تقلا باشند، خود به خود و «زیر پوستی» انجام می‌شود؛ برای آن نباید خود را عوض کنید یا نیاز‌هایتان را متفاوت نشان دهید.
به گفته پروفسور فلدمن، نتایج تحقیقات، برآورد تعامل میان بیولوژی و رفتار را که منجر به رمان عاشقانه می‌شود، نشان می‌دهد.
پروفسور فلدمن با همکارانش، دکتر اینا اشنایدرمن و دکتر اورنا زاگوری شارون از دانشگاه «بر- ایلان» با تحقیق روی «هورمون پرقدرت عشق»، که همگان با نام آن آشنا هستند، «اوکسیتوسین»، آن را با هورمون‌های دخیل در ایجاد عشق میان مادران شیرده به فرزندان شیرخواره مقایسه کردند.
مقایسه علمی میان عشق دو زوج عاشق بالغ با عشق میان مادر و طفل شیرخواره، به پژوهشگران نشان داد که سه هورمون «اوکسیتوسین»، «کورتیزول» و «تستوسترون» می‌توانند پیش‌بینی کنند که به چه میزان عشق میان دو انسان پایداری دارد و می‌تواند بحران‌های اولیه در سه ماهه اول دوران رمانتیک آن‌ها را فرو بنشاند.
به‌طور میانگین، میزان «اوکسیتوسین» ترشح شده از نزدیکی جنسی و خلوت عاشقانه در خون دو زوج تازه عاشق، دو برابر مجردین، و حتی بیشتر از میزانی است که پروفسور فلدمن در یکی از تحقیقات پیشین خود نزد مادران شیرده، یافته بود.
نکته در اینجاست که بر اساس این تحقیق، ترشح «اوکسیتوسین» در بدن یکی از زوج‌های تازه عاشق، خود او را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد بلکه زمانی که مشکلی برای او به‌وجود می‌آمد، طرف مقابل را برای حل این مشکل تشویق و آماده‌تر می‌کند؛ عاشق تحت تاثیر هورمونی که اتفاقاً در بدن معشوق ترشح شده، به زودی «کمر خدمت» به او می‌بندد.
نتیجه این بخش از تحقیق شاید بدین مفهوم است که اگر در‌‌ همان آغاز روابط به اصطلاح عاشقانه، بی‌اعتنایی طرف مقابل را می‌بینید، بدانید که با هزار حیله و «خوبی کردن»‌های خودتان هم نمی‌توانید او را در آینده «درست» کنید؛ او عوض نمی‌شود؛ سطح هورمون حتی پایین‌تر خواهد رفت.
اما این پرسش شگفت که چگونه است که سطح هورمون‌های ترشح شده در بدن یکی از زوج‌ها، طرف مقابل را به کاری وادار می‌کند و احساسات او را برمی انگیزاند، نکته‌ای است که در تحقیق دانشمندان روان‌شناسی مغز در این دانشگاه اسرائیلی مورد بررسی قرار گرفت.
اگر بخش توضیحات پیچیدهٔ پروفسور فلدمن را درز بگیریم و برای رسیدن به پاسخ این پرسش، به نتیجه گیری ساده و پایانی او توجه کنیم، این است که اگر برای مثال سطح هورمون «اوکسیتوسین» ترشح شده در زن زیاد‌تر باشد، او را نسبت به عاشق خود جذاب‌تر و مهربان‌تر و ملایم‌تر می‌کند و او بر هورمون مشابه در بدن مرد غلبه کرده و او را نسبت به ادامه عشق و پایبندی در مسیر این عشق تشویق‌تر می‌کند.
به همین ترتیب، زمانی که سطح «کورتیزول»، هورمون فشاری که توجه را به طرف مقابل پایین می‌آورد، نزد دو طرف یک رابطه افزایش می‌یابد، سردی بر آن‌ها حاکم می‌شود یا اینکه طرفین به یکدیگر کمتر دلبستگی نشان خواهند داد و با افزایش بیشتر ترشح این هورمون، می‌توان پیش بینی کرد که تا حدود شش ماه بعد، آن‌ها دیگر در یک رابطه به اصطلاح عاشقانه نخواهند بود و حتی اگر هم کنار هم بمانند، دلایلی اجتماعی دارد؛ آن‌ها در کنار هم رنج می‌برند.
نکته دیگر این تحقیقات این است که اگر عشق ماجرای هم‌آهنگی هورمون هاست و با تحقیق علمی می‌توان پی برد که همخوانی هورمون دو انسان، عشق آن‌ها را پایدار می‌کند یا زندگیشان لرزان خواهد بود، ایجاد نفرت در رابطه زوجین نیز جنبه علمی دارد، و مقصر، همانا ترشح زیاد هورمون «تستوسترون» در این زوج هاست.
شاید پاسخ را گرفته باشیم که چرا عشقِ شیرین، فرهاد را به «بیستون‌کَنی» کشاند و چرا لیلی، مجنون را به جنون احوالی کشاند و چرا پیر دیر، حافظِ شیرین سخن سرود:
دیدی‌ ای دل که غم عشق دگر بار چه کرد؟
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد؟
...
فکر عشق، آتش غم در دل حافظ زد و سوخت
یار دیرینه ببینید که با یار چه کرد
منبع: دانش و فن فارسی