شهرهای گمشده در غبار زمان را دیدهاید؟
در این فهرست قصد داریم تعدادی از شهرهای از یادرفته را دوباره به یاد آوریم و تاریخ ساکنان این سیاره را از نو مرور کنیم.
کارتاژ
این شهر که در تونس امروزی واقع شده است توسط اقوام فینیقی پایه گذاری شده و مرکز امپراتوری کارتاژ در دوران باستان بود.این شهر در زمان خود در مدیترانه به قدرت اصلی تبدیل شده و دستکم برای 3000 سال پابرجا باقی ماند. به خاطر رقابت با سیراکوز (ناحیه در یونان باستان) و روم جنگهای متعددی بین آنان رخ داد که با تجاوز به خاک یکدیگر همراه بودند. شاید بتوان حمله مقتدرانه هانیبال به ایتالیای آن دوران را برجستهترین نبرد آنان به شمار آورد.
اما سرانجام کارتاژ در سال 146 قبل از میلاد توسط ارتش روم نابود شد. رومیها قبل از آنکه شهر را به آتش بکشند خانه به خانه حرکت کرده و به قتل و غارت و به اسیری گرفتن مردم پرداختند. بعدها رومیان خود از نو این شهر را تاسیس کرده و آن را به یکی از مهمترین و بزرگترین شهرهای امپراتوری روم بدل کردند. سالها گذشت تا این شهر برای بار دوم در سال 698 پس از میلاد و این بار در هنگام فتوحات مسلمانان مجددا تخریب شد.
سیوداد پردیدا (Ciudad Perdida)
سیوداد پردیدا که در زبان اسپانیولی به معنای شهر گمشده است، شهری است تاریخی در سیرا نوادا (Sierra Nevada) کشور کلمبیا که بنا بر باور عموم 800 سال پس از میلاد مسیح بنیان نهاده شد. شهر گمشده یک سری تراس که در دل مناطق کوهستانی کنده شدهاند، شبکهای از راههای سنگفرش شده و همچنین یکسری میادین مدور کوچک را در برمیگرفت. اعضاء قبایل محلی این شهر را تیونا مینامند و باور دارند این شهر قلب شبکهای از روستاها است که زمانی سکونتگاه نیاکانشان یعنی قوم تایرونا (Tairona) بوده است. ظاهرا این شهر در زمان جنگ و فتوحات اسپانیاییها متروکه شد. سیوداد پردیدا در 1972 توسط یک گروه کاشف گنج کشف شد.
تروی
فکر میکنم دست کم اکثر ما این شهر را میشناسیم. تروی شهری است افسانهای که در قسمت شمال غربی ترکیه امروز قرار گرفته بود. این شهر در اثر حماسی شاعر یونانی هومر یعنی ایلیاد نقشی مهم برعهده داشت. براساس افسانه ایلیاد این شهر جایی بود که جنگ تروا در آن رخ داد. امروزه بقایای این شهر تاریخی کشف شده و از افسانه به واقعیت بدل شده است. حفاریهای باستان شناسی نشان میدهد تروی شامل لایههای متعدد تخریب شده میباشد. لایه تروی VIIa احتمالا متعلق به همان شهر تروی مدنظر هومر در ایلیاد است که تاریخ ساختش بین اواسط تا اواخر قرن 13 پیش از میلاد برآورد میشود.
اسکارا بری (Skara Brae)
این شهر که در جزیره اصلی یورکنی قرار داشته (جزایر یورکنی در شمال اسکاتلند قرار دارد) جزء بهترین دهکدههای متعلق به عصر سنگ است که در قاره اروپا واقع شدهاند. این شهر برای صدها سال توسط ماسه پوشیده شده بود تا سرانجام در سال 1850 طوفان عظیمی محل آن را نشان داد. دیوارهای سنگی آن بسیار خوب باقی ماندهاند چرا که ظاهرا منازل مسکونی بلافاصله پس از ترک ساکنین شهر توسط شن پر شدهاند.
به دلیل آنکه این جزیره فاقد پوشش درختی بوده تمامی اثاثیه از سنگ ساخته شده و در نتیجه آنها نیز از چنگال اثرات تخریبی گذر زمان برحذر ماندهاند. اسکارا بری از 3180 تا 2500 پیش از میلاد مسکونی بوده اما بعد از تغییرات اقلیمی که باعث سردی و رطوبت بیش از اندازه منطقه شده بود ساکنان مجبور به ترک خانههای خود شدند.
ممفیس
ممفیس شهری است که حدود 3100 سال پیش از میلاد تاسیس شد. این شهر افسانهای را منس(Menes) پادشاهی که مصر علیا و سفلی را با هم متحد نمود، پایه گذاری کرد. پیش از آن ممفیس بیشتر به قلعهای نظامی شبیه بود، جایی که منس از آنجا منابع آب و زمینهای بین مصر علیا و دلتای رود نیل را تحت نظر داشت. در طی سلسله سوم پادشاهی، ساکارا (بزرگترین محل تدفین کشور مصر در نزدیک ممفیس) به طرز قابل ملاحضهای رشد کرده و با اهرام شگفت انگیزش حیرت همگان را برانگیخته بود.
ممفیس از این نظر با نوبیا، آسیریا، پرسیا و ماکدونیا که تحت نظر اسکندر کبیر بودند برابری میکرد. این نقطه به عنوان مرکزی مذهبی بسیار مورد توجه بود تا آنکه با ظهور مسیحیت و به دنبال آن اسلام از شکوه و درخشش کاسته شده و پس از آنکه مسلمانان در 640 بعد از میلاد مصر را تسخیر کردند، متروکه شد. از جمله خرابههای برجا مانده از ممفیس میتوان معبد بزرگ پتاه (Ptah) را نام برد، همچنین کاخهای سلطنتی فراعنه و مجسمه بزرگی از رامسس دوم از دیگر موارد هستند. در نزدیکی این شهر اهرام ساکارا قرار گرفتهاند.
کارال
این شهر که یکی از کهنترین شهرهای گمشده قاره آمریکا به شمار میرود، در دره سوپ (Supe) در کشور پرو واقع شده بود.این شهر در زمره بزرگترین شهرهای تمدن نورته چیکو (Norte Chico) جای داشت. کارال از یک محوطه عمومی مرکزی و وسیع تشکیل شده بود که 6 سکوی بزرگ خاکریز مانند حول آن قرار گرفته بود. همه شهرهای گمشده در دره سوپ تشابهاتی با یکدیگر دارند هر چند دیگر شهرها سکوهای کوچکتر با دوایر سنگی داشتند. با این توصیف شاید کارال مرکز و نقطه ثقل این تمدن درخشان بوده است. ظاهرا مردمان ساکن این شهر صلح طلب بودهاند چرا که هیچ نشانی از ابزار و ادوات جنگی یا استحکامات نظامی در آن مشاهده نشده است.