امروزه در مراكز صنعتي و اداري جهت نظارت بر محيط فيزيكي و نظارت بركار كاركنان ياكـارگران در جـهت كنترل و مديـريت بهـتر و كارآمـدتر بـه وفـور از سيستمهاي تـلويزيوني مـداربسته (closed circuit TV)(cctv) استفاده ميشود.اين سيستمها به عنوان سيستمهاي كنترل تصويري نيز ناميده ميشوند. گاهي نيز از اين سيستمها با مخفف CCVE (تجهيزات ويدئويي مدار بسته) ياد ميشود. در محلهايي مانند بانكها ـ ادارات ـ دانشگاهها ـ كارخانجات ـ فروشگاههاي بزرگ ـ فروشگاههاي فروش اجناس گرانقيمت مانند طلافروشيها ـ در سوپرماركتهاي بزرگ و در كنترل ترافيك خيابانها و چهارراهها اين سيستمها را ميتوان نصب و مورد استفاده قرار داد. استفاده از اين سيستمها در منازل مسكوني رواج چنداني نيافته است ولي با پا به عرصه گذاشتن سيستمهاي تصويري كه قادرند حركت را در محدودة تحت نظارت سيستم تشخيص و اعلام خطر نمايند يا توسط سنسورهاي خاصي تحريك شده و شروع به ضبط فيلم از محل بنمايند انتظار ميرود كه استفاده از اين سيستمها در منازل مسكوني نيز گسترش بيايد. به اينگونه سيستمها هم اكنون اصطلاح دزدگير تصويري اطلاق ميشود. اصول كار سيستمهاي CCTV به اين صورت است كه ابتدا تصاوير توسط دوربينهاي مدار بسته دريافت شده و براي نمايش و پخش به مانيتور يا تلويزيون انتقال داده ميشود. همچنين براي ضبط و يا تغيير نحوه نمايش روي مانيتور و پخش همزمان تصاوير دوربينها روي مانيتور و كنترل از راه دور دوربينها نيز تجهيزات و امكاناتي وجود دارد. چون تصاوير دريافت شده از اين سيستمها براي بينندگان محدودي ميباشد لذا به آنها تلويزيون مدار بسته ميگويند بر خلاف تلويزيون عمومي (Broadcast TV) كه جهت پخش تصاوير براي عموم ميباشد. با توجه به تنظيماتي كه روي دوربينها و ساير تجهيزات ميتوان انجام داد اين سيستمها در شرايط جوي متفاوت و در روز و شب نيز كارآيي خوبي دارند. (کنترل تردد)
براي كنترل ورود و خروج افراد به يك محل و براي كنترل مكانهاي وسيع توسط چندين دوربين و نمايش همزمان تصوير آنها و نظارت سمعي و بصري از فواصل بسيار دور از طريق شبكه تلفن بدون نياز به حضور فيزيكي كنترل كننده در محل و در دستگاههايي كه كنترل بصري آنها توسط انسان مقدور نبوده يا خطر آفرين ميباشد نيز ميتوان از اين سيستمها استفاده كرد. لذا استفاده از سيستمهاي CCTV روز به روز در حال رشد است و با توجه به تكنولوژي ساخت تجهيزات آن كه مبتني بر صنعت الكترونيك و كامپيوتر ميباشد ساخت و توليد تجهيزات اين سيستمها دائماً در حال تكامل و پيشرفت است و ما در اين مختصر سعي نمودهايم تا اصول كلي و امكانات عمومي اين سيستمها را به همراه برخي از موارد نمونه از مشخصات و امكانات تجهيزات براي اطلاع و آشنايي خوانندگان عزيز ارائه نماييم. (گیت کنترل تردد)
عموماً در سيستمهاي CCTV تجهيزات زير مورد استفاده قرار ميگيرد:
1ـ دوربين (camera)
2ـ كاور دوربين (camera Housing)
3ـ پايه دوربين BASE)يا( Bracket
4ـ نمايش دهنده تصوير monitor) يا TV)
5ـ انتخاب كننده (switcher)
6ـ كواد (Quad)
7ـ تركيب كننده (Multiplexer)
8ـ ضبط كننده (Recorder)
9ـ كنترل كننده (controller)
10ـ كارتهاي تصوير (capture card)
11ـ تقويت كننده راديويي (Booster)
12ـ نظم دهنده ويديويي (Video Router)
قسمتي از اصطلاحات متداولي كه ممكن است در مورد سيستم هاي CCTV و در مشخصات ذكر شده براي تجهيزات با آن ها برخورد كنيد در زيرتوضيح داده شده است : (نظارت تصویری)
A/D: مبدل آنالوگ به ديجيتال يا همان ADC (ANALOG TO DIGITAL CONVERTOR )
ALPHANUMERIC : وسيله قرار دادن نوشته روي تصوير كه در DVR ومولتي پلكسر كار برد دارد .
BACK – FOCUS : تنظيم مكان لنز در رابطه با سنسور CCD در دوربين
B.W(BAND WIDTH) : پهناي باند فركانس كه براي سيگنال ويدئويي معمولي 5 مگا هرتز است .
BETAMAX : فرمت ضبط ويدئويي شركت SONYو رقيب VHS
CCD APERTURE : سطحي از CCD كه به نور حساس است.
CCIR : انجمن راديويي بين المللي براي استاندارد تلويزيوني اروپا
CDS ( CORROLATED DOUBLE SAMPLING) : تكنيكي در ايجاد تركيب رنگ در بعضي از دوربين هاي CCD
CFA ( COLOR FILTER ARRAY) : فيلترهاي نوري كه در دوربين CCD براي توليد تركيب رنگ سيگنال ويدئويي استفاده مي گردد . (کنترل دسترسی)
CIE : انجمن بين المللي نور كه واحد هاي نوري را تعريف و ارائه مي كند .
CHROMINANCE : به اطلاعات رنگ سيگنال ويدئويي گفته مي شود .
CONTRAST: يكي از تنظيمات كيفيت تصوير . اختلاف بين روشن ترين و تاريك ترين نقطه تصوير
D/A : مبدل سيگنال ديجيتالي به آنالوگ .
DARK CURRENT : نشت سيگنال از CCD در نبود نور كه ايجاد نويز (dark noise) مي كند .
DMA ( DIGITAL MICRO MIRROR DEVICE) : يك تكنولوژي جديد ساخت سنسور ويدئويي كه از تعداد زيادي آينه مينياتوري روي چيپ استفاده مي شود. (گیت کنترل دسترسی)
DUPLEX: سيستم ارتباطي كه اطلاعات را در دو جهت رفت و برگشت مبادله مي كند. در سيستمهاي CCTV معمولاً به امكان ضبط و پخش با هم به صورت مولتي پلكس گفته مي شود.
D.S.P : مدار الكترونيكي پردازنده سيگنال ديجيتالي
DV-MINI: يك فرمت ضبط صدا و تصوير جديد كه اكثراً در هندي كم استفاده مي شود .
D-VHS : استاندارد جديد ارائه شده توسط JVC براي ضبط سيگنال ديجيتالي روي VHS
EBU : اتحاديه پخش برنامه هاي اروپايي
EIA : انجمن صنعتي الكترونيك
FCC : كمسيون ارتباطات فدرال آمريكا
FIELD : تعداد نصف خطوط فريم را گويند در سيستم CCIR/PAL تعداد فيلدها 50 عدد در ثانيه و درسيستم EIA /NTSC تعداد فيلدها 60 عدد در ثانيه است .
FRAME STORE : وسيله الكترونيكي شماره گذاري و ذخيره فريم هاي تصوير .
FRAME SWITHER : نام ديگر مولتي پلكسر ساده است .
FRAME TRANSFER : يكي از سه اصل يا روش انتقال شارژ از چيپ CCD مي باشد دو روش ديگر عبارتند از FRAME-INTERLINE , INTERLINE
FRAME : در سيستم CCIR/PAL ازتركيب 625 خط ودر سيستم EIA /NTSC از تركيب 525 خط يك فريم ساخته مي شود سيستم پال 25 فريم بر ثانيه و سيستم NTSC 30 فريم بر ثانيه دارد .
GAMMA : اين مشخصه براي تصحيح اختلاف بين پاسخ خطي دوربين و پاسخ غير خطي مانيتور تعريف مي شود . مثلاً مقدار نمايي گاما براي مونيتور تك رنگ 2/2 است لذا دوربين بايد روي 2.2/1يعني 45/0 تنظيم شود .
HAD : يك نوع سنسور CCD است كه طرح لايه اي دارد و سطح نويز درآن بسيار پايين است .
HDDTV : استاندارد آينده پخش برنامه هاي تلويزيوني با رزلوشن بالا ( 2000× 1000 پيكسل )
HUM : نويز روي فركانس اصلي را گويند .
HYPER-HAD : تكامل يافته چيپ CCD HAD
ILLUMINATION : به مقدار روشنايي تصوير اشاره دارد . حداقل روشنايي لازم براي دوربين هاي معمولي چند دهم لوكس و براي دوربين هاي ديد شب چند صدم لوكس مي باشد . (کارت خوان)
I/0 : خروجي
I/P : ورودي
IEC : انجمن بين المللي برق
INSERTER : وسيله اي براي گذاشتن متن روي تصوير .
INTERFERENCE : تداخل ناشي از ميدان الكتريكي يا الكترومغناطيسي ساير وسايل روي سيگنال
IP : درجه حفاظت بدنه يك وسيله را در برابر عوامل خارجي به صورت عدد بيان مي كند .
IR : نور مادون قرمز
ISDN : شبكه تلفن جديد با سرعت انتقال داده 64 كيلو بايت بر ثانيه
ITU : اتحاديه بين المللي ارتباطات راه دور
JPEG : فرمت عكس
LINE-LOCKED : در سيستم هاي CCTV به چند وسيله گفته مي شود كه با فركانس منبع تغذيه مشترك ( 50يا 60 هرتز) تغذيه مي شوند و از نظر فركانس فيلد قفل شذه اند .
LUMINANCE : اطلاعات سيگنال ويدئويي در مورد روشنايي تصوير را گويند .
MOD : حداقل فاصله شي از لنز را گويند كه براي لنز هاي زوم حدود يك متر و براي لنزهاي فيكس خيلي كمتر است . ( به طول فاصله كانوني لنز بستگي دارد )
MOIRE PATERN : نويز در تصوير حاصل از CCD در فركانس هاي بالا
NBS : اداره ملي استاندارد در آمريكا
ND FILTER : يك نوع فيلتر نوري كه مقدار نور را بدون بر هم زدن تعادل رنگ تقليل مي دهد .
NIT : يكي از واحد هاي نوري
NTSC : استاندارد رنگي در آمريكا، كانادا ، ژاپن و چند كشور ديگر .
OIP : خروجي
OBJECTIVE : جلويي ترين قسمت لنز
OCULAR : نزديكترين قسمت لنز به CCD
PAL : سيستم تلويزيون رنگي اروپا
PHOT : واحد نوري معادل ده هزار لوكس
POTS يا PSTN : يكي از سيستم هاي تلفن
PRINCIPEL POINT : مركز عدسي
PTZ SITE DRIVER : يك قسمت از سويچر ماتريسي كد سيگنال هايي كد دار كنترلي مربوط به كنترولر و DVR يا مولتي پلكسر را در يافت مي كند.
RETMA : نام ديگر EIA
سيگنال RF : سيگنال راديويي كه به طيف تا 300 گيگا هرتز تعلق دارد .
RS-232 : يك فرمت ارتباط ديجيتالي كه فقط نياز به دو سيم دارد .
RS-485: شكل پيشرفته تر ارتباط ديجيتالي كه مي تواند تا 32 دريافت كننده را در مقصد پوشش دهد.
S/N RATIO : نسبت سيگنال به نويز كه بر حسب DB بيان مي شود .
SCOTOPIC VISION : سطح نور زير2-10 لوكس كه براي چشم قابل ديدن نيست .
SIMPLEX : درcctv به يكي از دو روش مولتي پلكسي اشاره دارد كه اطلاعات فقط در يك جهت قابل انتقال است (بر خلاف DUPLEX) مثلاً فقط امكان ضبط يا پخش در يك زمان باشد .
SMEAR : خطوط عمودي به صورت نويز در محل هاي بسيار روشن تصوير حاصل از CCD
SMPTE : انجمن مهندسين تلويزيون و تصاوير متحرك
SPLIT SCREEN : به صفحه نمايش چند تكه شده مي گويند
S-VHS : يك فرمت ضبط ويدئويي است كه رزولوشن افقي 400 خط دارد .
TBC : سنكرون كردن سيگنال هاي مختلف بر اساس زمان
TDG : ايجادكننده تاريخ و زمان روي تصوير
TELEMETRY : سيستم كنترل از راه دور اطلاعات ديجيتالي كد دار
TERMINATION : اتصال انتهاي كابل را به يك كانكتور مي گويند .
VDA : يك آمپلي فاير سيگنال تصويري با يك ورودي وچند خروجي
VHS ( VIDEO HOME SYSTEM ) : سيستم ويدئويي خانگي
VIDEO MATRIX SWITCHER : وسيله اي براي انتخاب بيش از يك دوربــين ، VCR يا چاپگر ويدئويي و امثال آن كه قدرتمندتر از سويچرهاي معمولي است .
VITS: سيگنال تست با شكل خاص كه در سيستم پال در خطوط نامرئي 17و18و33و331 جا زده مي شود.
VMD ( VIDEO MOTION DETECTOR ) : سيستمي كه در برابر تغيير نور يا جابه جايي و حركت سيگنال آلارم ايجاد مي كند .
VS : سنكرونيزاسيون عمودي ( در مقابل آن HS سنكرونيزوسيون افقي )
W-VHS: استاندارد جديد ضبط ويدئويي ارائه شده توسط JVC
Y/C : يك فرمت ويدئويي كه اطلاعات روشنايي تصوير و رنگ تصوير جداگانه فرستاده مي شود . اين فرمت در S-VHS وجود دارد .