نادر شهريار نامي ايران با وجود قدرت نمائي هاي بسيار در مقابل هجوم مداوم دولت عثماني بسر احداث ايران از دير باز به بيهودگي اين جنگها پي همواره در آرزوي آن بود كه روزي ميان دو همسايه بزرگ صلح و آشتي برقرار شود و مرزهاي آنها مبدل به مرزهاي دوستي و مودت گردد ، اتباع دو كشور در آرامش زندگي كنند و بدين ترتيب با از ميان برخاستن نفان و دشمي جهان اسلام قدرت گذشته را بازيابد و بيش از گذشته بسط و توسعه پيدا كند . او در دشت مغان با يزرگاني كه وي را براي پادشاهي انتخاب كرده بودند پيمان بست كه از تعصبات خانمان برانداز مذهبي چشم بپوشد و عداوت و كينه نسبت به سنيان را كه در عهد صفوي باوج رسيده بود از دل و انديشه بزدايند . وقتي زندگي اين مرد بزرگ تاريخ را مورد پژوهش و بررسي دقيق قرار دهيم در مي يابيم علي رغم ضربات هولناك و كوبنده ايكه بر سپاه عثماني وارد ميسازد هميشه درصدد آنست كه راهي براي برقراري صلح دائمي ميان دو كشور بجويد و از دشمني دو ملت مسلمان و اتلاف نفوس جلوگيري بعمل آورد . بدنبال همين سياست آشتي ج.يانه با دولت عثماني است كه پس از مراخعت از هندوستان در تاريخ بيستم رجب سال 1152 هجري قمري ( نوامبر 1739 ) چميشگزك چرخچي باشي را بعنوان سفير براي آگاه نمودن دولت عثماني از جريان فتح هند با هدايائي بدربار عثماني اعزام داشت . چند سال بعد نيز مصطفي خان شاملو را همراه ميرزا مهدي خان استرآبادي ( مؤلف تاريخ نادري ) با هدايائي به استانبول اعزام داشت از جمله اين هدايا تحت طلاي مرصعي بود .
اين تخت اكنون در سالون شماره 3 موزة توپ قاپوي استانبول بمعرض تماشاست . قبلا” تصور ميرفت اين تخت متعلق به شاه اسماعيل صفوي ميباشد كه جزو غنائم جنگ چالدران بدست سلطان سليم افتاده است و ليكن با تحقيقاتي كه هيأت علمي موزه بعمل آورند معلوم شد كه اين تخت از كارهاي هنرمندان هند بوده و جزو تخت هائي است كه نادرشاه با تخت طاوس به ايران آورده و سپس در سال 1159 هجري قمري ( 1746 ميلادي ) همراه هدايا به سلطان محمود عثماني ( 1754 – 1730 ميلادي ) هديه نموده است .
اين تخت بشكل بيضي بوده و مانند كاناپه بزرگي است كه داراي چهارپايه ضخيم با برجستگي هاي درشتي ميباشد ارتفاع آن 46 سانتي متر ، اسكلت تخت چوبي و روكش بدنه و پايه ها از طلاست كه با رنگهاي سبز وسرخ ميناكاري شده و با انواع زمرد و ياقوت ومرواريد يك اندازه تزئين شده است .
اين جواهرت باشكال گل و شاخه روي ميناكاري نصب گرديده است . بلندي ديواره پشتي تخت 41 سانتي متر ميباشد و روي خارجي آن به تزييني كه ذكر شد با جواهرات تزئين شده ورودي داخلي آن داراي گلهاي مينائي سرخ و سفيد است و در طول قسمت بدنه پشت تخت برجستگي مخروطي شكل تزئين شده با ياقوت وجود دارد كه در هر سر برجستگي قطعه زمردي نصب شده است .
بالش روي تخت از مخمل ارغواني رنگ دوخته شده و اطراف آن با مرواريد گلدوزي گرديده و با پولكهاي زلائي و ياقوت و زمرد تزئين شده است . اين تخت داراي پايتختي كوچكي نيز ميباشد كه تزئينات آن مشابه تخت بزرگ است .
بعد از انعقاد قرار دارد كردان در 17 شعبان 1159 ( 4 دسامبر 1746 ) سلطان محمود عثماني احمدپاشا را همراه عده اي با هدايائي فراوان بعنوان سفير كبير به ايران ميفرستد از جمله اين تحف خنجر جالبي است كه قبضه آن با سه قطعه زمرد درشت تزئين يافته و در بالاي آن نيز زمرد درشتي كار گذاشته شده و در زير آن ساعت كوچكي قرار گرفته است . طول خنجر 35 سانتيمتر ، اندازه زميردهاي روي قبضه 3 . 4 سانتي متر و جنس غلاف و قبضه از طلا بوده و با الماس هاي متعدد به اشكال گوناگوني تزئين داده شده است .
متأسفانه اين هيأت وقتي به ايران ميرسد كه نادر بقتل رسيده و بهمين علت هدايا به استانبول باز گردانيده ميشود و اين خنجر در سالون شماره 2 موزه توپ قاپو نگهداري ميشود .
” پاورقي ها ”
1 – براي اطلاع بيشتر رجوع شود به : نبردهاي بزرگ نادرشاه تأليف سرلشكر غلامحسين مقتدر .
2 – ر ک : نادرشاه از نظر خاورشناسان . دكتر رضازاده شفق ، فصل نهم .
3 – نادرنامه نگارش محمد حسين قدوسي صفحه 382 .
4 – نادرنامه ص 397 .
5 – نادرنامه ص 157 براي اطلاع بيشتر در مورد تخت كاوس ر ک ، نادرشاه . شفق ص 30 .
6 – The Palace of Topkapi in Istanbul bey Fanny Davis New York , 1970 , P .129 .
7 – مشاهدات نگارنده و كتاب :
Topkapi Museum . bey , Kemel Cig , Istanbul , 1969 , P 56 .
8 – مواد قرار داد داير بر اين موضوعات بود ( ماده اولي حجاج ايران كه از راه بغداد يا شام عازم بيت الله الحرام باشند ولات و حكام سر راه ايشان را محل بمحل سالمين و آمنين بيكديگر رسانيده مراعات احوال ايشان را لازم دانند .
ماده ثانيه از براي تأكيد مودت در سه سال شخصي از آندولت در ايران و از ايران در آندولت بوده و اخراجات ايشان از طرفين داده شود . ماده ثالثه اسراي طرفين مرخصي بوده و بيع وشري بر ايشان روا نبوده و هريك كه خواهند بوطن خود بروند تذييل حكام سرحدات از حركاتي كه منافي دوستي است احتراز كنند و سواي آن اهالي ايران احوال ناشايست را كه از زمان صفويه احداث شده تارك و در اصول عقايد بمذهب اهل سنت سالك بوده و خلفاي راشدين بخير و ترضي ياد نمايند . آخرين تسويه اين قرار داد بروايت تاريخ نادري در شهر محرم 1160 بود . ( نقل از نادرشاه ، شفق صفحه 172 ) .
9 – مشاهدات نگارنده و كتاب :
The Palace of Topqapi , P . 127 .
اين تخت اكنون در سالون شماره 3 موزة توپ قاپوي استانبول بمعرض تماشاست . قبلا” تصور ميرفت اين تخت متعلق به شاه اسماعيل صفوي ميباشد كه جزو غنائم جنگ چالدران بدست سلطان سليم افتاده است و ليكن با تحقيقاتي كه هيأت علمي موزه بعمل آورند معلوم شد كه اين تخت از كارهاي هنرمندان هند بوده و جزو تخت هائي است كه نادرشاه با تخت طاوس به ايران آورده و سپس در سال 1159 هجري قمري ( 1746 ميلادي ) همراه هدايا به سلطان محمود عثماني ( 1754 – 1730 ميلادي ) هديه نموده است .
اين تخت بشكل بيضي بوده و مانند كاناپه بزرگي است كه داراي چهارپايه ضخيم با برجستگي هاي درشتي ميباشد ارتفاع آن 46 سانتي متر ، اسكلت تخت چوبي و روكش بدنه و پايه ها از طلاست كه با رنگهاي سبز وسرخ ميناكاري شده و با انواع زمرد و ياقوت ومرواريد يك اندازه تزئين شده است .
اين جواهرت باشكال گل و شاخه روي ميناكاري نصب گرديده است . بلندي ديواره پشتي تخت 41 سانتي متر ميباشد و روي خارجي آن به تزييني كه ذكر شد با جواهرات تزئين شده ورودي داخلي آن داراي گلهاي مينائي سرخ و سفيد است و در طول قسمت بدنه پشت تخت برجستگي مخروطي شكل تزئين شده با ياقوت وجود دارد كه در هر سر برجستگي قطعه زمردي نصب شده است .
بالش روي تخت از مخمل ارغواني رنگ دوخته شده و اطراف آن با مرواريد گلدوزي گرديده و با پولكهاي زلائي و ياقوت و زمرد تزئين شده است . اين تخت داراي پايتختي كوچكي نيز ميباشد كه تزئينات آن مشابه تخت بزرگ است .
بعد از انعقاد قرار دارد كردان در 17 شعبان 1159 ( 4 دسامبر 1746 ) سلطان محمود عثماني احمدپاشا را همراه عده اي با هدايائي فراوان بعنوان سفير كبير به ايران ميفرستد از جمله اين تحف خنجر جالبي است كه قبضه آن با سه قطعه زمرد درشت تزئين يافته و در بالاي آن نيز زمرد درشتي كار گذاشته شده و در زير آن ساعت كوچكي قرار گرفته است . طول خنجر 35 سانتيمتر ، اندازه زميردهاي روي قبضه 3 . 4 سانتي متر و جنس غلاف و قبضه از طلا بوده و با الماس هاي متعدد به اشكال گوناگوني تزئين داده شده است .
متأسفانه اين هيأت وقتي به ايران ميرسد كه نادر بقتل رسيده و بهمين علت هدايا به استانبول باز گردانيده ميشود و اين خنجر در سالون شماره 2 موزه توپ قاپو نگهداري ميشود .
” پاورقي ها ”
1 – براي اطلاع بيشتر رجوع شود به : نبردهاي بزرگ نادرشاه تأليف سرلشكر غلامحسين مقتدر .
2 – ر ک : نادرشاه از نظر خاورشناسان . دكتر رضازاده شفق ، فصل نهم .
3 – نادرنامه نگارش محمد حسين قدوسي صفحه 382 .
4 – نادرنامه ص 397 .
5 – نادرنامه ص 157 براي اطلاع بيشتر در مورد تخت كاوس ر ک ، نادرشاه . شفق ص 30 .
6 – The Palace of Topkapi in Istanbul bey Fanny Davis New York , 1970 , P .129 .
7 – مشاهدات نگارنده و كتاب :
Topkapi Museum . bey , Kemel Cig , Istanbul , 1969 , P 56 .
8 – مواد قرار داد داير بر اين موضوعات بود ( ماده اولي حجاج ايران كه از راه بغداد يا شام عازم بيت الله الحرام باشند ولات و حكام سر راه ايشان را محل بمحل سالمين و آمنين بيكديگر رسانيده مراعات احوال ايشان را لازم دانند .
ماده ثانيه از براي تأكيد مودت در سه سال شخصي از آندولت در ايران و از ايران در آندولت بوده و اخراجات ايشان از طرفين داده شود . ماده ثالثه اسراي طرفين مرخصي بوده و بيع وشري بر ايشان روا نبوده و هريك كه خواهند بوطن خود بروند تذييل حكام سرحدات از حركاتي كه منافي دوستي است احتراز كنند و سواي آن اهالي ايران احوال ناشايست را كه از زمان صفويه احداث شده تارك و در اصول عقايد بمذهب اهل سنت سالك بوده و خلفاي راشدين بخير و ترضي ياد نمايند . آخرين تسويه اين قرار داد بروايت تاريخ نادري در شهر محرم 1160 بود . ( نقل از نادرشاه ، شفق صفحه 172 ) .
9 – مشاهدات نگارنده و كتاب :
The Palace of Topqapi , P . 127 .
